亮躬耕陇亩,好为《梁父吟》。身长八尺,每自比于管仲、乐毅,时人莫之许也。惟博陵崔州平、颍川徐庶元直与亮友善,谓为信然。
时先主屯新野。徐庶见先主,先主器之,谓先主曰:“诸葛孔明者,卧龙也,将军岂愿见之乎?”先主曰:“君与俱来。”庶曰:“此人可就见,不可屈致也。将军宜枉驾顾之。”
由是先主遂诣亮,凡三往,乃见。因屏人曰:“汉室倾颓,奸臣窃命,主上蒙尘。孤不度德量力,欲信大义于天下;而智术浅短,遂用猖蹶,至于今日。然志犹未已,君谓计将安出?”
亮答曰:“自董卓已来,豪杰并起,跨州连郡者不可胜数。曹操比于袁绍,则名微而众寡。然操遂能克绍,以弱为强者,非惟天时,抑亦人谋也。今操已拥百万之众,挟天子而令诸侯,此诚不可与争锋。孙权据有江东,已历三世,国险而民附,贤能为之用,此可以为援而不可图也。荆州北据汉、沔,利尽南海,东连吴会,西通巴、蜀,此用武之国,而其主不能守,此殆天所以资将军,将军岂有意乎?益州险塞,沃野千里,天府之土,高祖因之以成帝业。刘璋暗弱,张鲁在北,民殷国富而不知存恤,智能之士思得明君。将军既帝室之胄,信义著于四海,总揽英雄,思贤如渴,若跨有荆、益,保其岩阻,西和诸戎,南抚夷越,外结好孙权,内修政理;天下有变,则命一上将将荆州之军以向宛、洛,将军身率益州之众出于秦川,百姓孰敢不箪食壶浆以迎将军者乎?诚如是,则霸业可成,汉室可兴矣。”
先主曰:“善!”于是与亮情好日密。
关羽、张飞等不悦,先主解之曰:“孤之有孔明,犹鱼之有水也。愿诸君勿复言。”羽、飞乃止。
liàng gōng gēng lǒng mǔ ,hǎo wéi 《liáng fù yín 》。shēn zhǎng bā chǐ ,měi zì bǐ yú guǎn zhòng 、lè yì ,shí rén mò zhī xǔ yě 。wéi bó líng cuī zhōu píng 、yǐng chuān xú shù yuán zhí yǔ liàng yǒu shàn ,wèi wéi xìn rán 。
shí xiān zhǔ tún xīn yě 。xú shù jiàn xiān zhǔ ,xiān zhǔ qì zhī ,wèi xiān zhǔ yuē :“zhū gě kǒng míng zhě ,wò lóng yě ,jiāng jun1 qǐ yuàn jiàn zhī hū ?”xiān zhǔ yuē :“jun1 yǔ jù lái 。”shù yuē :“cǐ rén kě jiù jiàn ,bú kě qū zhì yě 。jiāng jun1 yí wǎng jià gù zhī 。”
yóu shì xiān zhǔ suí yì liàng ,fán sān wǎng ,nǎi jiàn 。yīn píng rén yuē :“hàn shì qīng tuí ,jiān chén qiè mìng ,zhǔ shàng méng chén 。gū bú dù dé liàng lì ,yù xìn dà yì yú tiān xià ;ér zhì shù qiǎn duǎn ,suí yòng chāng juě ,zhì yú jīn rì 。rán zhì yóu wèi yǐ ,jun1 wèi jì jiāng ān chū ?”
liàng dá yuē :“zì dǒng zhuó yǐ lái ,háo jié bìng qǐ ,kuà zhōu lián jun4 zhě bú kě shèng shù 。cáo cāo bǐ yú yuán shào ,zé míng wēi ér zhòng guǎ 。rán cāo suí néng kè shào ,yǐ ruò wéi qiáng zhě ,fēi wéi tiān shí ,yì yì rén móu yě 。jīn cāo yǐ yōng bǎi wàn zhī zhòng ,jiā tiān zǐ ér lìng zhū hóu ,cǐ chéng bú kě yǔ zhēng fēng 。sūn quán jù yǒu jiāng dōng ,yǐ lì sān shì ,guó xiǎn ér mín fù ,xián néng wéi zhī yòng ,cǐ kě yǐ wéi yuán ér bú kě tú yě 。jīng zhōu běi jù hàn 、miǎn ,lì jìn nán hǎi ,dōng lián wú huì ,xī tōng bā 、shǔ ,cǐ yòng wǔ zhī guó ,ér qí zhǔ bú néng shǒu ,cǐ dài tiān suǒ yǐ zī jiāng jun1 ,jiāng jun1 qǐ yǒu yì hū ?yì zhōu xiǎn sāi ,wò yě qiān lǐ ,tiān fǔ zhī tǔ ,gāo zǔ yīn zhī yǐ chéng dì yè 。liú zhāng àn ruò ,zhāng lǔ zài běi ,mín yīn guó fù ér bú zhī cún xù ,zhì néng zhī shì sī dé míng jun1 。jiāng jun1 jì dì shì zhī zhòu ,xìn yì zhe yú sì hǎi ,zǒng lǎn yīng xióng ,sī xián rú kě ,ruò kuà yǒu jīng 、yì ,bǎo qí yán zǔ ,xī hé zhū róng ,nán fǔ yí yuè ,wài jié hǎo sūn quán ,nèi xiū zhèng lǐ ;tiān xià yǒu biàn ,zé mìng yī shàng jiāng jiāng jīng zhōu zhī jun1 yǐ xiàng wǎn 、luò ,jiāng jun1 shēn lǜ yì zhōu zhī zhòng chū yú qín chuān ,bǎi xìng shú gǎn bú dān shí hú jiāng yǐ yíng jiāng jun1 zhě hū ?chéng rú shì ,zé bà yè kě chéng ,hàn shì kě xìng yǐ 。”
xiān zhǔ yuē :“shàn !”yú shì yǔ liàng qíng hǎo rì mì 。
guān yǔ 、zhāng fēi děng bú yuè ,xiān zhǔ jiě zhī yuē :“gū zhī yǒu kǒng míng ,yóu yú zhī yǒu shuǐ yě 。yuàn zhū jun1 wù fù yán 。”yǔ 、fēi nǎi zhǐ 。